Saturday, January 7, 2012

Sagan af því hvernig ég fékk brjóst

Það er á flestra vitorði að ég er með sílikon.
Það eru að verða komin 5 ár síðan ég tók mig til og keypti mér þann líkamspart sem á mig vantaði. Á þessum árum hef ég heyrt margar skoðanir á þessu málefni, aðalega þó frá fólki sem vissi ekki um innihald barms míns. Allt frá rökum öfga kristninar um að guð skapi okkur fullkomin til kvenna sem líta svo á að brjósta stækkanir séu ekkert annað en kapítalísk markaðsetning á kvennlíkamanum sem hlut.
Þess þarf varla að geta að ég er ósammála, en sem mannfræðingur skil ég afstöðu þessa fólks og virði þeirra skoðanir á málefninu. Mér finnst þó tímabært að segja sögun af því hvernig ég fékk brjóst.


13 ára: Engin brjóst, skiptir ekki máli þau koma seinna 
14 ára: Engin brjóst, okey
15 ára: Engin brjóst, fólk farið að taka eftir að á mig vantar líkamspart og slíkt er upplagt sem skotmark í stríði.
16 ára: Engin brjóst, á mig vantar líkamspart sem aðrir hafa og það er ekki að fara breytast. Mér ber að skammast mín fyrir að íhuga brjóstastækkun, slíkt er bara fyrir druslur og strippara.

Í menntaskóla tók lygin við, ég keypti A brjóstarhaldara og fyllti þá með púðum, passaði upp á að hilma yfir lygina með því að fara takmarkað í sund og alltaf í sturtu heima eftir leikfimi. Nú myndu margir segja: sjáðu bölvunina sem markaðsetning kvennlíkamans hefur gert þér! Við því segi ég, nei, afhverju endilega að horfa á brjósta stækkun sem eitthvað tengdu markaðsetningu kynþokka og staðalímynda.  
Ég lít á brjóst sem líkamspart, alveg eins og alla aðra líkamsparta, ég tel að konur hafi rétt á því að gefa börnunum sínum brjóst á almanna færi af því að brjóst eru ekkert annað en líkamspartur. Ekki kyntákn sem okkur ber að skammast okkar fyrir!


Nú langar mig að gefa ykkur sem ósammála mér eruð dæmi. Ég kem úr brjóst góðri fjölskyldu og án þess að hafa hugsað mikið út í það þá bjóst ég fastlega við því að ég yrði engin undantekning. Segjum sem svo að þú sért 13 ára, vaknar á afmælisdeginum þínum, allt virðist venjulegt þangað til að þú kveikir ljósið og ætlar að byrja klæða þig í fötin. Á fingur annarar handar vantar 1 centimeter. Mikið sjokk, þú bjóst ekki við að á þig myndi neitt vanta. Á hverjum afmælisdegi hverfur 1 centimetri af fingrunum og á 16. afmælisdeginum er þér ljóst að þú ert fingralaus á annari hendi, líkamspartur sem þú tókst sem sjálfsögðum hlut er ekki til staðar. Þú ferð í gegnum næstu ár, lifir svo gott sem eðlilegu lífi en samt vantar alltaf eitthvað. Eftir nokkur ár býðst þér tækifæri til að leiðrétta þetta, græða á þig nýja fullkomna fingur, eignast fullmótaðan líkama.
Segiru nei?


Þegar ég var 20 ára breyttist líf mitt, með hljálp og stuðning undursamlegrar fjölskyldu fékk ég ígræðslu líkamsparts sem á mig vantaði. Ég var þá, loksins, heil.. á mig vantaði ekkert og ég gat stolt staðið nakin í klefum sundlauga án þess að 12 ára stelpur gerðu að mér grín. Það vantaði ekki á mig hendi, ég þurfti ekki heyrnartæki, það vantaði ekki í mig tennur. Við setjum ekki út á fólk sem lagar þessa líkamlegu vankanta,  afhverju höfum við skotleyfi á konur sem fá ekki brjóst?
Ég lita ekki á mér hárið
Ég steypi ekki á mig neglur
Ég spreyja ekki á mig brúnku
Ég fer ekki í ljós
Ég hvítta ekki í mér tennurnar

En á bringubeininu mínu lyggja hinsvegar 600ml af sílikoni, fáir hafa hingað til tekið eftir því fyrr en ég nefni það sjálf,  samt er ég meira fake en allir aðrir af því að ég lagðist undir hnífinn. Ég er skotmark af því að ég breytti líkama mínum til að láta mér líða betur. Hver hérna breytir ekki líkama sínum? Hvenær fórstu síðast í klippingu? Eða í ræktina?

Ef að þér líður best með litað hár og brúna húð, vertu þá með litað hár og brúna húð!
Ef að þér líður best ómáluð í second hand fötum, vertu þá ómáluð í second hand fötum!
Ef að þér líður best í íþróttagalla með prótein sjeik, vertu þá í íþróttagalla með próteinsjeik!

Við höfum öll okkar skoðanir, okkar sýn og okkar vankanta, sýnum hvort öðru smá virðingu og gefum fólk rétt á því að velja hvað það gerir með sinn eiginn líkama.

Ást og friður
Kristbjörg Una

18 comments:

  1. Góð Kristbjörg :))
    kveðja
    Dadda

    ReplyDelete
  2. En strákar með lítil typpi? Mega þeir fara í stækkun á kostnað ríkisins til að fá meira sjálfstraust?

    ReplyDelete
  3. Hér skrifum við undir nafni takk fyrir.

    Og já ef það væri komin upp lausn á því vandamáli sem er eins auðveld og brjóstastækkun fyndist mér það sjálfsagt. Staðreyndin er sú að enn hefur ekki komið fram rökrétt aðferð við getnaðarlims lengingu.
    Íslenskir karlmenn fara samt líka í lýtaaðgerðir svo það sé á hreinu.

    Að endingu vil ég vitna í eftirfarandi: Einstaklingar sem leita slíkra aðgerða teljast ekki sjúkir eða bera menjar áverka eða slysa. Almannatryggingar taka engan þátt í kostnaði við slíkar aðgerðir. Dæmi um fegrunaraðgerðir eru andlitslyfting, augnlokaaðgerðir, brjóstastækkun o.fl.

    ReplyDelete
  4. Á kostnað ríkisins? Greiða konur ekki sjálfar fyrir sílikonígræðslur sínar?

    ReplyDelete
  5. Jú að sjálfsögðu..
    Slík aðgerð kostar í dag 350-450 þúsund og konur bera þann kostnað sjálfar nema þær hafi lent í slysum eða sjúkdómum, í þeim tilvikum er aðgerðin niðurgreidd að hluta.

    ReplyDelete
  6. Þú ert snillingur sæta mín, glæsileg grein :-)

    Kv.,
    Lilla

    ReplyDelete
  7. Þú ert flottust snúllan mín ;*

    ReplyDelete
  8. Elva Mjöll ÞórsdóttirJanuary 7, 2012 at 9:27 PM

    Ég hafði ekki hugmynd um þetta! Slúðrið hafði klárlega ekki borist í mín eyru þótt nóg sé af því! ;)

    Frábær grein hjá þér og ég er 100% sammála þér að öllu leyti!

    Ég get rétt ímyndað mér hversu hrikalega erfitt þetta hefur verið :'(

    Enda hefur mér alltaf fundist ástæður svona aðgerða skipta miklu máli og ekki sanngjarnt að bera saman þær sem aldrei fá brjóst/fá mjög lítil brjóst og svo þær sem vilja stækka úr t.d. C skál og fara í "abnormal" stærð!

    Frábært hjá þér að skella þér í aðgerð :)

    ReplyDelete
  9. Flott grein, Kristbjörg! Fólk getur verið svo agalega svarthvítt, í stað þess að líta á málefni frá fleiri en einni hlið. Ég hef aldrei dæmt fólk fyrir að gera útlitsbreytingar, á fólk ekki líkama sína sjálft? Ég er ekki hlynnt öfgum, en á meðan fólk skaðar ekki aðra med öfgum sínum, kemur það öðrum ekki við. Mér þykja þínar ástæður fyrir brjóstastækkun góðar og gildar. Þær eru svo sannarlega ekki öfgafullar né hégómlegar. Ef fólk hefur þá skoðun, þá er það þröngsýnir pappakassar sem ekki er vert að hlusta á!

    ReplyDelete
  10. Elsku Kristbjörg mín.
    Frábær grein hjá þér, ég er endalaust stolt af þér ;-)

    ReplyDelete
  11. Vissi þetta ekki um þig en það er fínt að fá svona inn í umræðuna og þarf eflaust mikið hugrekki til að koma með þetta svona fram opinberlega.

    Annars finnst mér það skipta mestu máli að fólk sé ánægt með sjálft sig frekar en að reyna að geðjast öðrum, og ef líkamsbreytingar gera það fyrir einhvern þá finnst mér það bara í fínu lagi.

    Kv Sindri Jóels

    ReplyDelete
  12. Algjörlega sammála síðasta ræðumanni.
    Sumir sjá betur flísina í auga nágrannans/náungans en bjálkann í eigin auga.
    Kv Helga Bergsdóttir

    ReplyDelete
  13. You go girl! :)

    Kv. ein sem fékk ekki brjóst fyrr en 20 ára

    ReplyDelete
  14. Virkilega flott grein hjá þér.

    ReplyDelete
  15. þó á mig vanti ekki brjóst ( þau eru ekki stór en eru þó ) þá er oft annað að hjá fólki og þeir sem finnst eitthvað að hjá sér reyna sem mest að skjóta á aðra til að beina sjónum frá þeim sjálfum. virkilega flott grein hjá þér og ég er alveg sammmála þér.
    kveðja
    Alma

    ReplyDelete
  16. Þetta er mjög persónulegur texti... eiginlega svo persónulegur að ég veit ekki hvort maður á eða má gefa nokkuð út á hann. En ég held ég verði.

    Samlíkingin við fingur sem þú notar er skiljanleg vegna þeirrar stöðu sem þú varst í, en á samt ekki rétt á sér. Fingur gegna ótrúlega margvíslegu hlutverki - sá sem hefur enga fingur getur ekki vélritað, á í erfiðleikum með að skrifa, getur ekki lært á hljóðfæri, og þarf að læra nýjar leiðir til að takast á við nánast öll ferli í daglegu lífi. Brjóst hafa hins vegar tvö hlutverk - þau eru kynörvandi svæði og þau næra börn. Báðum hlutverkum geta þau gegnt sama hvað þau eru stór. Mjólkurgangar og taugaendar eru til staðar í brjóstum af öllum stærðum og gerðum; og þó svo að svo væri ekki er skurðaðgerð síst líkleg til að hjálpa, þar sem alltaf er hætta á því að samband rofni einhvers staðar. Þriðja hlutverkið sem brjóst gegna er andlegs eðlis - tengist sjálfstrausti og því að upplifa sig sem konu, en það er bersýnilega afleiðing samfélagsins sem við höfum búið til.

    Sanngjörn samlíking við brjóstastækkun finnst mér vera umskurður sveinbarna hér í Bandaríkjunum. Ég hef rifist fullum hálsi við afskaplega gáfaða og vel menntaða Bandaríkjamenn um þetta málefni - menn byrja á því að rífast af veikum mætti um hreinlæti og hvað það sé flókið að þrífa undir forhúð, en enda undentekningalaust á því að tala um það hvað það er erfitt fyrir óumskorna drengi að fara í leikfimi í bandarískum skólum. Ég svara því þannig að mér dettur ekki í hug að senda ófædd börn mín í skurðaðgerðir sem alltaf fylgir einhver áhætta, bara vegna þess að bandarískt samfélag er fjandsamlegt karlmannslíkamanum eins og hann kemur fyrir. (Síðan ég flutti hingað hafa reyndar bæst við rök um minnkaða tíðni kynsjúkdóma og HIV og ég er í fyrsta skipti óviss í minni afstöðu... en tökum það út fyrir sviga í þessari umræðu.)

    Það gleður mig í öllum tilfellum ef að hægt er að stuðla að því að fólki líði betur. Þess vegna gleður það mig að þú skulir vera ánægðari eftir aðgerð en þú varst fyrir. En það breytir því ekki að það varst ekki þú sem varst vandamálið fyrir aðgerð. Burtséð frá kapitalismanum þá er það dómharða, yfirborðslega viðhorfið í samfélaginu sem mér finnst sárt að hugsa til. Flottar og fabjulos konur upplifa sig sem minni konur af því að þær falla ekki í mót sem við höfum skilgreint, og þá gildir einu hvort það á við um hvítar tennur, brúna húð, litað hár eða brjóst. Þessu þarf að breyta, og það gerum við ekki með skurðaðgerðum.

    ReplyDelete
  17. Eins og þú veist Kristjana er ég mjög sammála þér um að það þarf vissulega að breyta samfélaginu, og að sjálfsögðu verður það ekki gert með skurðaðgerðum.
    Dæmið um fingurna er kannski óheppilegt því eins og þú tekur fram eru þjóna þeir svo mörgum hlutverkum. Tökum annað, karlmenn láta margir græða hár í skalla bletti, það er engin "físískur" tilgangur með hári á höfði lengur. Ég hef trú á því að fáar konur sem fengju skalla 16 ára myndu láta það kjurt lyggja og ekki með einhverju móti reyna breyta þessari stareynd til að láta sér líða betur. Myndi fólk dæma hana sem hornstein and-feminismans af því að hún vildi vera með hár? Myndi samfélagið láta hana skammast sýn fyrir að vilja lúkka normal? Hver er munurinn á hári og brjóstum?

    Það sem ég er að segja er að við gerum ÖLL eitthvað til að láta okkur líða betur, sumir kaupa föt og skó, aðrir kaupa ákveðna tegund af snyrtivörum, sumir eru alltaf með sama ilmvatnið. Við leitum öll leiða til að líta vel út og láta okkur líða vel í okkar skynni. Það eru bara sem betur fer mörg mismunandi mót sem fólk reynir að passa inn í.

    Það sem er mergurinn málsins er síðan auðvita sá að ég er EKKI að rífa á hol hugsunar hátt þeirra sem eru ósammála mér. Ég er bara að hvetja til þess að fólk stundi ekki persónulegar árásir. Á kommenta kerfum dagblaða landsins hafa undan farið sést mjög ljótar fullyrðingar um þessar "athyglissjúku skjækjur" sem fengu sér sílikon og það er augljóst í orðræðu samfélagsins að konur með sílikon eiga að skammast sín fyrir að vera svona miklir aumingjar að láta bugast undan staðalímyndunum.
    Ég tók þessa ákvörðun eftir miklar vangaveltur og pælingar, ég á minn líkama sjálf og ræði því sjálf hvort ég breyti því sem mig langar að breyta eða hvort ég læt kjurt lyggja.

    Sem sagt, ég er sammála því að auðvita væri frábært ef samfélagið myndi sjá alla sem fullkona eins og þeir fæðast. Staðreyndin er sú að þannig er það ekki og verður ekki á meðan við lifum amk, ég hef ekki áhuga né styrk í það að láta 12 ára stelpur gera grín af mér af því að ég er öðruvísi, ég hef víst fengið nóg af því fyrir lífstíð. Ef einhver annar hefur það þá eru sú manneskja sterkari en ég og fær minn heilshugar stuðning.

    ReplyDelete
  18. Fín grein Kristbjörg, flott hjá þér að setja hana fram!
    Ég er sammála mörgu sem kemur fram í greininni en svosem ósammála öðru, svipað og það sem Kristjana kemur inná að ofan. Mér finnst algjörlega sjálfsagt að konur fái sér brjóst ef brjóstasmæð veldur þeim vanlíðan. Til hvers að eyða ævinni í að vera vansæll og óánægður með sjálfan sig ef það er hægt að laga það sem kvelur mann svona?
    EN ég fæst aldrei til að samþykkja að það VANTI brjóst á smábrjósta konur. Þeim FINNST (sumum) að það vanti brjóst á þær. Það er ekkert að þeim, þær eru nákvæmlega eins og þær eiga að vera. Ef brjóstin geta uppfyllt þau tvö hlutverk sem þeim eru ætluð: að framleiða mjólk og veita kynferðislega örvun eru þau eins og þau eiga að vera. En ég veit það vel að það er ekki nóg til að kona sé sátt með þau og ég er ekki að gera lítið úr þeirri vanlíðan sem getur fylgt því að finnast að það vanti á mann brjóst.
    Mér finnst það ekki nokkur spurning að þetta er samfélagsmein og óholl útlitsdýrkunn. Ekki útlitsdýrkunn þeirra sem gangast undir slíkar aðgerðir heldur samfélagsins sem segir þeim að þær eigi að gera það. Og það eru ekki brjóstastækkanirnar sem mér finnast samfélagsmein heldur það viðhorf að brjóst eigi að vera stór til að vera góð. Samfélagið segir konum að þær séu ekki kvenlegar ef fullsköpuðu fullvirku brjóstin þeirra eru lítil. Og það er vegna þessa viðhorfs sem fullkomlega heilbrigðum, fallegum og rétt sköpuðum ungum (og jafnvel öldnum) konum líður eins og það sé eitthvað að þeim, að það vanti eitthvað á þær og þær séu ekki kvenlegar. Ef samfélagið væri heilbrigðara, laust við þessa útlitsdýrkunn og tilbúnara að samþykkja það að fólk er mismunandi hefði þér aldrei liðið svona þegar þú varst unglingur né heldur öllum hinum unglingunum sem ganga í gegnum það sama og þú.
    That being said þá vil ég taka aftur fram að ég er ekki á móti brjóstaaðgerðum, ekki að nokkru leyti. Það er alveg eins mikið réttur konu að stækka á sér brjóstin eins og að lita á sér hárið (þó að annað sé vissulega meira inngrip og varanlegri breyting). Og ég er viss um að einhverjar þeirra kvenna sem finnast brjóstastækkanir andfemínískar og afbökun á fallegum kvenlíkama geta ekki farið út úr húsi án þess að mála sig, og er það eitthvað skárra? Ef þú verður að vera málaður til að geta borið höfuðið hátt og horft framan í heiminn, er það eitthvað betra en að verða að vera með sílíkon til að geta gert það sama?
    The bottom line er að maður á að reyna að gera það sem þarf til að manni líði vel (svo lengi sem það er ekki á kostnað annarra) og það hefur enginn rétt á því að skipta sér að því. Þannig að (ég veit að það þarf ekki að segja þér það en ég ætla að leyfa mér að gera það samt) Kristbjörg vertu bara stolt af þér!
    Kv Auður

    ReplyDelete